Sprong in het Onbekende

Paestum – door de Grieken 'Poseidonia' genoemd – is gelegen aan de rand van een enorm opgravingsgebied, met de drie best bewaarde Griekse tempels van Italië. Veel van wat er gevonden is, wordt bewaard in het Archeologisch Museum.
Toen ik daar mei 2015 onderstaande zaal betrad, werd ik getroffen door de werking die van het verstilde tableau met 'De duiker' – in het midden – uitgaat. 

Drie van de vier in de ‘Tombe van de Duiker’ gevonden tableau’s laten scenes zien van een symposion, een viering in de mannenvertrekken, met zuiveringsriten, drank en muziek, waar ook de overledene aanzit.
De vierde is het fresco van ‘De duiker’, die het plafond van het graf vormde.

Het toont een menselijke figuur die, dynamisch maar eenzaam, tussen hemel en aarde zweeft, temidden van een landschap van kosmische dimensies: achter hem rijzen de Zuilen van Hercules, de grens van de bekende wereld; beneden wacht de Oerzee, die hem straks zal opnemen.
De figuur van 'De duiker' staat symbool voor de reis van de ziel door het Onbekende, voorbij alle plaats en tijd. De geleerden zijn het erover eens dat de symboliek van het tafereel de opstandings-gedachte van de Pythagoreeërs ademt.  

Pythagoras, afkomstig van Griekse eiland Samos, vestigde zich rond 530 v.C. in Croton, het zuidelijkste puntje van Italië. De stad maakte, evenals het noordelijker gelegen Poseidonia, deel uit van Magna Graecia, het in de Oudheid door Grieken gekoloniseerde gebied in het zuiden van het huidige Italië.

De filosofie van Pythagoras, met zijn ideeën over matigheid, de onsterfelijkheid van de ziel en reïncarnatie, verbreidde zich aanvankelijk snel in Zuid-Italië en was er populair. Later werd zijn school vervolgd en traden de Pythagoreeërs uit de openbaarheid. Maar hun invloed bleef.

Reïncarnatie is in de Westelijke hemisfeer een vreemde eend in de bijt.
Toch is de vraag naar wat er met je gebeurt na de dood, de hoeksteen van elke religie en van elke levensfilosofie. Zelfs het ‘misplaatste positivisme’ dat dezer dagen hoogtij viert en sleutelt aan de ‘Volmaakte Mens’, kan er niet omheen en zegt ‘O, er is niets, je bent je brein en je sterft ermee af.’
De idee van reïncarnatie wordt in onze Westerse cultuur van oudsher met wantrouwen bejegent. Alleen enkele naar esoterisme neigende groeperingen houden zich ermee bezig.
Natuurlijk is er het ‘verre India’, waar dit gedachtengoed tot bloei is gekomen en in Hindoeïsme en Boeddhisme voortleeft. Maar daar wordt hier altijd een beetje denigrerend over gedaan, als was het een primitief bewustzijnsstadium, dat voor ons een gepasseerd station is.

Terug van vakantie, kwam ik tot mijn vreugde ‘Het verhaal van het stofje in de stroom‘ tegen, de parabel waarmee Maarten Houtman zijn visie op reïncarnatie uiteenzet.
Tijdens een sessie in 1996 wordt hem er opnieuw naar gevraagd. Hij antwoord met een verhaal uit zijn leven, waarmee hij duidelijk maakt hoe dit inzicht bij hem is ontstaan:
_{Twee richtingen in je leven, in: ‘Terugkeren tot de Oorsprong’, Tao-zen sessie van 13-18 december 1996 in Huissen.}

RONDREIS NAPELS EN SICILIË

1. Sprong in het Onbekende

2. Panorami d’Italia