Geachte mede gezetene

Op 11 september jl. kwam mijn vrouw Klaaske thuis ten val en brak haar bekken. Na het eerste telefoontje naar de dokter, kwam de hele zorgmachine op gang en na een kleine omweg lag ze vijf dagen later in revalidatiecentrum ‘De Die’ in Amsterdam Noord. Voor mij een bekende plek, ik had daar jaren geleden een paar dagen voor Maarten gezorgd, die zijn knie gebroken had.

En dan sta je daar plotseling weer midden in de wereld van het leed. Je ziet het om je heen, hoort Klaaske’s verhalen over de lotgenoten die ze daar ontmoet – over de breuken, de eenzaamheid en de ongelofelijke inzet en meelevendheid van het verplegend personeel.

Ik ging te rade bij de toespraken van Maarten en herinnerde me zijn verhaal over de vrouw, die haar hart uitstortte bij de Boeddha. Hij zei tegen haar: ‘vrouw, ga bij alle deuren langs en ontdek waar het leed ontbreekt’ – en overal was leed…
Toen ik de toespraak las, realiseerde ik me plotseling dat het die hele speciale sessie was, waarin Maarten geconfronteerd werd met een leerling die, juist omdat hij het accent op het leed van de wereld legde, hem met grof geschut te lijf ging: ‘dat hij de aanwezigen een schuldgevoel wilde opdringen en dat hij een Savonerola ¹) was.’
Zijn reactie ging als volgt:

Maar die opmerking van Tine heeft een herinnering bij me bovengebracht, die illustreert dat de geestelijke weg uiteindelijk uitmondt in het besef dat je verantwoordelijk bent voor alles.
Behulpzaam zijnen het grote bestel, Eefde december 1989, woensdagmorgen  

En toen vertelde hij over de Jood die hij in het Jappenkamp had leren kennen, die gemarteld was door de Gestapo – en toen medelijden met zijn beul kreeg.

Klaaske herinnert zich nog dat zij toen met grote moeite naar dit verhaal luisterde, het leed kwam zo dichtbij… Het liefst sloot zij haar oren daarvoor. Ook andere sessiegenoten hadden deze ervaring.

Er was eens een man die veel gruwelijke dingen had meegemaakt.
Op een dag dacht hij: “Zo zit het in elkaar, ik zal er de mensen van vertellen.”
Dat was natuurlijk heel aardig van die man. Misschien kon hij ze zo voor veel onheil behoeden.
Maar hij vergat, door het zo-zit-het-in-elkaar, aandacht te geven aan wat dagelijks om hem heen gebeurde. Ook vergat hij te kijken naar hoe het om hem heen was.
Het liep uit op een ongeluk. Toen hij bijkwam uit de verdoving in het ziekenhuis, langzaam, stukje bij beetje, leek alles nieuw. Ieder moment was kostbaar. Iedere ademhaling veranderde iets in zijn lichaam. Er kwam geen einde aan zijn verwondering.
Als hij de mensen hier eens van vertelde, zó dat ieder op zijn wijze er mee verder kon…
Maarten Houtman, Een vergissing, Convocatie Tao-zen weekend augustus 2005. 

Bovenaan:  Ramana Maharshi (Sanskriet: रामन महर्षि , "Grote Weter") (Tiruchuli, Tamil Nadu, India, 30 december 1879 – Tiruvannamalai, India, 14 april 1950) (geboren als Venkataraman Iyer) was een Indische yogi en goeroe. (Bron: Wikipedia).

_______________
_{1)Roomse boeteprediker, die in 1498 samen met twee andere ‘ketters’ op de brandstapel belandde. Hij wordt als een voorloper van de Reformatie beschouwd.}