“… dat is voor jou heel moeilijk,” zei Maarten Houtman[1] een keer tegen me.
Zoals vaker, begreep ik instinctief wat hij bedoelde. En dat hij – ook hier – precies de vinger op de zere plek legde. Maar aan de oppervlakte was ik verbaasd, van: waar heeft hij het over…
Die discrepantie betekent gewoon dat je nog vele jaren van onderzoek voor de boeg hebt … om dat vergeten inzicht te laten rijpen.
Mijn vraag naar goed en kwaad, mijn boom der kennis, was ooit – vele jaren daarvoor – plotseling bij me opgekomen, als een jonge loot vanuit de grond van mijn leven: ‘Is dit nu goed, of niet goed?’
Die vraag werd de leidraad van m’n denken, van m’n leven: ik durfde niet meer spontaan te doen, eerst moest alles daaraan afgemeten worden, beoordeeld, gewikt en gewogen. Achteraf, als terugblik op wat ik gedaan had. Maar ook vooruit. Want kennis is vooruitzien, voorspellen, je denkt te weten hoe het zal gaan…
Ik was een koffiedikkijker geworden, kijkend in de glazen bol van m’n kleine wereldje – alsof het leven daaraan afgemeten kon worden. Wat een arrogantie eigenlijk – als het niet zo angstig was…
Ik vroeg Maarten later of al dat denken nu voor niets geweest zou zijn, of dat het zich nog zou ‘terugbetalen’.
‘Dat weet je niet,’ antwoordde hij. Mij de stille hoop gevend dat al die inspanning, dat halve leven, niet om niets geweest zou zijn…
Als je dan toch een keer spontaan handelt, spontaan lacht, kun je je geluk niet op: kijk, ik leef…
Als je de tekst leest die vermeld staat bij Wara (‘de leeuw’), het openingsliedje van Kharifa, de nieuwe Cd van Habib Koité (zie de vorige keer), ga je je afvragen of die vraag naar goed en kwaad, dat hele bijbelse getob, gewoon geen luxeprobleem is, een cultuur gerijpt op de tronk van de ‘Westerse’ beschaving:
The population of Bamako, the capital of Mali, is rising day by day, swollen by people from the North and centre of the country who come to Bamako seeking refuge and security.
There are huge traffic jams, where the black smoke from car exhausts mixes with the ambient dust. It’s as if there are smoke machines around the lamp posts.
In this atmosphere swarm unoccupied and rootless youngsters whose password is: «Making Do». I gave a name to this hustle and bustle «WARA».
This «Wara» environment symbolizes all the evils that afflict the people such as the poverty, idleness, squalor, disease. Here, life is a struggle every day.
A Bambara proverb says: «The living fly off with the wings of the deceased».
We must face the Lion!!
We eindigen dit hoofdstuk met deze splinternieuwe clip van het album ‘Kharifa’: Fanta Damba:
“Here I pay hommage to the great Diva of Malian song, Fanta Dama, by playing as an instrumental, the eulogy of the knight and his horse travelling to the battle front with pride and determination.”
______________________________