‘De grote en de kleine reis’

Dezer dagen, waarin het nieuws bol staat van lhbti’s, Canal Gay Pride en andere roze dingen, moest ik plotseling aan die prachtige mythe van Plato denken, die verhaalt dat in de oertijd mensen twee-aan-twee vergroeid waren – man-man, vrouw-vrouw, man-vrouw – en dat er toen een goddelijke demiurg kwam die ze met het zwaard van elkaar gescheiden heeft. Sindsdien zoeken de ‘wederhelften’ elkaar op in een niet-aflatende zoektocht van verlangen en verlies…

Hanna Mobach, De kom, 1978. Steengoed met veldspaat glazuur, 19x25cm

Maarten Houtman, die met twee roze kinderen van wanten wist, plaatst in zijn column ‘De grote en de kleine reis’ – waar deze blauwe tegel van Hanna boven staat – seksualiteit in het licht van onze ‘grote reis’:

“Er zijn maar enkele verslagen of overleveringen waarin het liefdesspel in het besef van de grote reis wordt weergegeven. Toch is deze uiterste, beslissende en dikwijls alles overheersende verhouding alleen maar in z’n volkomenheid ervaarbaar als het gebeurt vanuit het besef van de grote reis.”
[…]
“Hiermee wil niet gezegd zijn dat alle hetero-verhoudingen een besef van de grote reis inhouden: het kan ook zijn dat je meegenomen wordt in de natuurlijke, eens gegeven ontwikkeling, waarbij instandhouding van de soort voorop stond.
Als zodanig zou de homo- en lesbienne-verhouding gezien kunnen worden als een mogelijkheid om je scherper dan in de hetero-verhouding bewust te worden van het principe van de grote reis.”
Zie: www.maartenhoutman.nl/teksten/aanwijzingen/de-grote-en-de-kleine-reis/

Die boodschap dat een veel verfijndere vorm van seksualiteit mogelijk is, waarbij de liefdesact een mogelijkheid tot expressie is, ‘een nieuw verhaal dat door twee mensen verteld wordt,’ vind je terug in ‘Zoals jij het vertelt gaat het de eeuwigheid in’, zijn magistrale toespraak tijdens de sessie van april 1993:

“Dat is een echte bijdrage, niet alleen maar de voortplanting die bijna mechanisch verloopt, dat is de overgang van het dier naar de mens. Het is een van die momenten waarin de kwaliteit van de activiteit, de kwaliteit van het vertellen, het eigenlijke is, waarin die hele mens vertegenwoordigd is en waarin hij z’n majesteit behoudt – niet ondergeschikt wordt aan de tweeheid, maar soeverein blijft en vrij om te vernemen.”
Zie www.maartenhoutman.nl/…/zoals-jij-het-verteld-gaat-het-de-eeuwigheid-in/

In het Healing Tao systeem van Mantak Chia neemt de seksuele energie een centrale plaats in. Hij schreef uitvoerig over ‘de geheimen der liefde’: een apart boek over de mannelijke- en, samen met zijn vrouw, een over de vrouwelijke seksualiteit.
Het uitzicht dat Taoïstische oefening bood op transformatie van de seksuele energie zal voor Maarten een belangrijke reden geweest Chia’s energie-oefeningen te omarmen – in zijn instructieboekje[1] spreekt hij over “de nierenergie die zich met de seksuele energie kan verbinden tot een energie die de bewustzijnsverandering bevordert.”
Maarten werd ermee geconfronteerd dat veel van zijn leerlingen met hun seksualiteit worstelden, dat was gewoon een basaal gegeven. Het was een thema dat ook regelmatig terugkeerde in zijn sessietoespraken en in de persoonlijke gesprekken die hij met de deelnemers had.

Ook voor mij bleef seksualiteit een heikele kwestie. Toen ik Maarten een keer zei dat ik nog steeds last had van mijn seksuele oprispingen, luidde zijn advies: “Probeer bij de energiecirculatie-oefening het geslachtscentrum en het basiscentrum over te slaan.”
Alweer een terugverwijzing naar de energie-oefeningen…
In het boven geciteerde ‘De grote en de kleine reis’ vat Maarten onze levensopgaaf aldus samen:

Het is dus van levensbelang dat je je aandacht goed richt, en niet blijft hangen in de lotgevallen, avonturen, overwinningen en nederlagen die in de korte reizen ons deel zijn.

Een verslag van de lange reis, die reis van de ontwikkeling van het bewustzijn, kunnen we terugvinden in het samenspel van innerlijke werkingen in ons lichaam, bij het bestuderen van de adem en van de energiepatronen in ons lichaam en de circulatie van de energie met hun knooppunten, de centra.

Wat ik al jaren probeer, is al shakend in contact te komen met dit ‘verslag van de grote reis in ons lichaam’. Daarom ga ik gewoon vrolijk verder met het avontuur van de muziek – de μουσική die ons daarin al sinds Griekse tijden als een biechtvader begeleidt.

______________________

[1] Maarten Houtman, Aanwijzingen bij de Tao-zen meditatie, 5e druk, 2001. Uitg. ‘Zen als leefwijze’