Hamza El Din, A Wish

Zie http://www.shakingzen.nl/2016/03/hamza-el-din-oud-music-from-nubia.html voor de achtergrond van Hamza El Din.

In ‘A Wish’ bezingt Hamza El Din hoe zijn familie hun land langs de rivier verloor na de bouw van Aswandam. Zijn dorp, Toshka, werd overstroomd en herbouwd ten noorden van Aswan. Maar in wezen drukt dit nummer de hoop uit dat het land aan het Nassermeer, niet ver van de oude stad, zijn oude glorie zal herwinnen dankzij nieuwe agrarische projecten en industrie.

A Wish – 1998
Lyrics (Nubian):  Mohi El Din Sherif (his last lyrics before passing away)
Music:  Hamza El Din
Arrangement:  W.A. Mathieu
Cello:  Jean Jeanrenaud
Piano: W.A. Mathieu
Oud, tar, and vocal:  Hamza El Din
————————————————————————-

If we could have a wish, O Nubia,
you would be a strong land
made by man and love,
green as you once were,
date palm trees growing
where once we sat and chatted.
When the flooded lands return,
green as they once were
east and west of the banks of the Nile,
date palms will stand tall filled with fruit,
filled with white, red and brown fruit,
in the country where we measured out the dates,
sharing the fruit among ourselves,
where once we sat and chatted.
A forest of new acacia branches fills my eyes,
and the mountains echo the water wheels’ cries.
Moonlight shines down on soft sand
where a person sweet as honey will come and rest
in the country where we harvest love,
where once we sat and chatted.

As the sailboats drift to the sound of the drum,
we gather and talk at the date palm tree.
On the grass in the shade of the largest tree
of the green island in the river,
a beautiful person, sweet as honey, comes to rest
in the country where we harvest love,
where we once sat and chatted.
We are as inseparable from our Nubian ways
as is a finger from a fingernail.
Wherever we go we carry our values with us.
If we want to rebuild our old country, we can.
We will build new water wheels.
We will be prosperous and peaceful
in this new-built country where we will gather,
where we will sit and chat again.

————————————————————————–

Noot van de vertaler:

“What beautiful, touching and heartfelt lyrics, even in translation!  And of course Hamza’s music and performance is transcendant!
I was fortunate in hearing him play solo (with an occasional tar accompanist) in Austin, Texas in 1975.  His performance was both electric and hypnotic:  There were no noises from the crowd whatsoever while Hamza performed.  Not a sniffle, not a cough, no movement from the crowd. And when the performance was truly over no one left the auditorium.  We all sat in silence, in wonder at what we had just experienced, grateful for having been at the feet of a true master.
Hamza blessed El Din Sherif in the liner notes, the blessing applies to Hamza El Din as well:

May God’s mercy be on him and on all His creatures in numbers beyond all reckoning.ï»ż”

Anouar Brahem – The Astounding Eyes Of Rita – Live at Bucharest

Op dit legendarische album van Anouar Brahem is geen stukje tekst te vinden – behalve in het cd-boekje, daarin staat als enige het titelgedicht van Mahmoud Darwish [1]:

Rita and the Rifle

Between Rita and my eyes
There is a rifle
And whoever knows Rita
Kneels and plays
To the divinity in those honey-colored eyes

And I kissed Rita
When she was young
And I remember how she approached
And how my arm covered the loveliest of braids
And I remember Rita
The way a sparrow remembers its stream
Ah, Rita
Between us there are a million sparrows and images
And many a rendezvous
Fired at by a rifle

Rita’s name was a feast in my mouth
Rita’s body was a wedding in my blood
And I was lost in Rita for two yearsvAnd for two years she slept on my arm
And we made promises
Over the most beautiful of cups
And we burned in the wine of our lips
And we were born again

Ah, Rita!
What before this rifle could have turned my eyes from yours
Except a nap or two or honey-colored clouds?
Once upon a time
Oh, the silence of dusk
In the morning my moon migrated to a far place
Towards those honey-colored eyes
And the city swept away all the singers
And Rita

Between Rita and my eyes –
A rifle

In: Anouar Brahem   The Astounding Eyes Of Rita   (cd-boekje)


Als toegift een fantastisch optreden van Brahems’ landgenoot Dhafer Youssef, waar niet alleen deze excelleert. Luister ook naar het fabelachtige spel van klarinettist Husnu Senlendirici, en zie hoe verliefd Youssef op het eind naar hem kijkt…




[1] Mahmoud Darwish of Mahmoed Darwiesj (Arabisch: Ù…Ű­Ù…ÙˆŰŻ ŰŻŰ±ÙˆÙŠŰŽ) (Al-BirwaPalestina13 maart 1941 – Houston (Texas), 9 augustus 2008) was een Palestijns dichter en schrijver die talrijke onderscheidingen kreeg voor zijn literair oeuvre. In zijn werk werd Palestina een metafoor voor het verlies van zijn land, de geboorte en de heropstanding, de pijn van de verdrijving en de Palestijnse diaspora. Dichter Naomi Shihab Nye schreef over het werk van Darwish: “Darwish is de levensadem van het Palestijnse volk, de welsprekende getuige van ballingschap en ontvreemding…” [1]. In 2004 ontving Darwish de Grote Prins Claus Prijs voor zijn oeuvre. Zijn werk werd in meer dan twintig talen vertaald.


Texelhopper (2)

“Ga jij maar weer aan je blog werken, je hebt nu toch even niks aan mij,” zei Klaaske vanochtend, de slaap uit haar ogen wrijvend.
Maar toen ik hier weer achter het scherm zat, vroeg ik me af: “Maar wat hebben lezers aan mijn blog?”

De Eierlandse Duinen bij zonsondergang [klik om te vergroten]

Vanochtend vroeg stond ik weer op ‘mijn’ uitzichtsduin, twee minuten lopen van ons huisje op ‘Landal Sluftervallei’. In het oosten tekende zich de dag af met een rossige vlek aan de einder. Over de duinen, richting zee, flakkerden tweemaal per tien seconden de lichtbundels van vuurtoren Eierland, op de Noordkaap van Texel. Beneden lag het vakantiepark, met lichtsnoeren langs de gevels van de Centrum gebouwen. Boven mij prijkten nog sterren aan de nu bleker wordende ochtendhemel.
Het was m’n laatste klim naar het duin, morgen reizen we weer af, richting Amsterdam.

Wij zijn al duizenden jaren gewend de aarde te exploiteren – en nu moeten wij, binnen een limiet van enige tientallen jaren, met haar leren samenwerken. Hoe zal ons leven er straks uitzien, nu het tijdperk van het ‘Nut’ ten einde snelt?
Texel was in vorige eeuwen nog een wingewest, evenals het aan het spel van de zee overgeleverde Eierland. Dat was toen nog een eiland, los van Texel, waar zeevogels hun eieren legden in eindeloze kolonies. In die tijden werden daar per jaar 60.000 eieren ‘geoogst’, die naar Amsterdam gingen om er beschuit van te maken…
Nu maakt Vogelbescherming in deze contreien de dienst uit – maar welk ‘nut’ hebben onze gevederde vrienden, nu eieren rapen verboden is? En welk ‘nut’ heb ik als ik naar ze kijk, en van hen geniet – welk ‘nut’ heeft de Homo Ludens?

Of wordt er iets heel anders van ons verwacht?
Zoals Maarten Houtman dichtte:

Dat je je bewust wordt
wat ĂĄchter al dat komen en gaan
werkt
terwijl het steeds er is
onvergankelijk er is –
en zich bewust wordt
van alles wat gebeurt.

Jij bent één van die ogen en oren
in het onvoorstelbaar grote gebeuren,
het gaat erom
dat je je ogen open hebt
en je oren open
en je ziel geopend
voor wat er gebeurt.
Dan hoef je je geen zorgen te maken
je zult vanzelf doen wat nodig is.
Daarvoor heb je het oordeel van een ander,
de goedkeuring of de afkeuring
niet nodig, dat dĂłe je.
Net zoals je hand naar het kopje beweegt
wat je wilt oppakken om uit te drinken,
zĂł vanzelf
zonder enige bedenking,
zoals je een kopje oppakt
zo is het leven wat je leeft.

Maarten Houtman, De ziel zingt in aandacht

Texelhopper (1)

Klaaske aan zee, op een verlaten strand bij Paal 28, Texel 28 november 16u36
[klik om te vergroten] 

Vijfentwintig jaar geleden – Klaaske en ik woonden nog op ‘Hobbitstee’, aan de Binnenkant in Amsterdam – vatte ik het plan op om te gaan joggen. Die zesendertig vierkante meter woonboot was op den duur wat aan de krappe kant voor twee personen… Ik moest m’n energie ‘kwijt’, zoals dat heet.

Ik was al een aantal jaren op vertrouwde voet met Maarten Houtman, en hij waakte ook over mijn lichamelijk welzijn. “Wat je ook kunt proberen is snelwandelen,” zei hij toen ik mijn voornemen kenbaar maakte, “dat heeft als voordeel boven hardlopen dat je niet met elke stap met je hele gewicht op één knie terechtkomt. Het spaart dus je knieĂ«n.”
Ik was heel verrast dat hij over dit soort zaken ook ideeën had. Maar het leek me een zinnig advies en ik volgde het op. Zo heb ik me een tijdje met korte, snelle passen door de stad gerept, en na onze verhuizing naar Noord jarenlang door de polders van Waterland. Met het veilige gevoel dat ik me zo zonder veel risico uit kon leven.
Toen ik in 2007 geleidelijk aan op shaken overschakelde, had ik m’n knieĂ«n al die jaren dus bewust gespaard. Ik kon onbevangen aan het shaken slaan.
Shaken betekende ook een overgang van energie ‘kwijtraken’ naar een bewuste omgang met energie. Maarten heeft me, toen ik nog jogde, één keer gezegd “dat dat niet voldoende was” als oefening – hij drong nooit aan. Maar ik begreep wel degelijk wat hij bedoelde. Ik was dan ook heel blij toen ik het shaken aangereikt kreeg … op voorspraak van hem. Eindelijk kon ik dan vooruit met een eigen, inhoudelijke oefening! Stilzitten is nooit mijn sterkste kant geweest…
Na negen jaar shaken ben ik me inmiddels zeer bewust geworden van m’n knieĂ«n, en merk soms dat ik ze toch overbelast. Dan neem ik gas terug, varieer de beweging of sta een tijdje stil op m’n voeten – je wordt je steeds meer bewust dat je lichaam eindig is en dat je er zuinig op moet zijn.
Ik maakte vandaag in de avondschemering een wandeling door de duinen, niet ver van ons huisje hier op Texel, en moest aan het advies denken wat Maarten me toen gaf. Ook nu is hij nog altijd dichtbij.

Dhafer Youssef in het Concertgebouw – een sufi met een onorthodoxe boodschap

Aaron Parks, piano; Dhafer Youssef, oed; Ben Williams, bas; Justin Faulkner, drums
tijdens het concert ‘Diwan Of Beauty And Odd’ gisteren in het Concertgebouw
[foto Ingrid Bakker – klik voor vergroting]

Na een jarenlang verblijf in Wenen is jazzmusicus, oed speler en zanger Dhafer Youssef teruggekeerd naar zijn geboorteland TunesiĂ«. Wij hier zijn niet langer het centrum van de wereld…
Maar Youssef stelde voor zijn nieuwe album Diwan Of Beauty And Odd – waar hij gisteravond in het Concertgebouw uit speelde – wel in New York een geheel nieuwe crew samen: Aaron Parks, piano; Ben Williams, bas; Mark Giuliana, drums en Ambrose Akinmusire, trompet (was er gisteren niet bij).
“Een droombezetting,” zegt jazz recensente Vera Vingerhoeds, “zij voegen een enorme kracht toe; het zijn dan ook niet de minsten die hier meespelen: zeker Mark Giuliana zorgt voor een hechte groove en power in veel stukken.” (in plaats van Giuliana speelde gisteren Justin Faulkner, die er ook mocht wezen…).
Vingerhoeds begint haar recensie van het album Diwan Of Beauty And Odd als volgt:

De kracht van de weemoed
Dhafer Youssef staat bekend om zijn indringende manier van zingen, zijn weemoedige melodieën, zijn crossover van arabische muziek en jazz en zijn samenwerkingen met vele andere musici in Europa. In zijn muziek versmelten jazzimprovisaties en klassieke Arabische muziek.
Youssefs muziek wortelt in de spirituele soefi-traditie, maar hij heeft altijd opengestaan voor muziek uit andere hoeken, zoals jazz, rock en elektronica.‹ Maar of hij nu met arabische musici of jazzmusici werkt; rock, electronica of jazzelementen in zijn muziek stopt: de weemoed van de traditionele sufimuziek en de melancholie in zijn stem zijn er altijd.

Als je na een concert de volgende ochtend blij wakker wordt, weet je zeker dat er een (muzikaal) wonder is geschied… De primal scream van Dhafer Youssef in het Concertgebouw, zijn stralende aanwezigheid, humor en opgewektheid – het voelt als een vonk van de oerenergie.
In bovenstaande trailer lees je: “His music is an expression of the love of living”.
Dat deed me denken aan “l’Amour de la vie”, het album van Arthur Rubinstein wat destijds zo’n diepe indruk op me gemaakt heeft. Hier de link naar de gelijknamige documentaire die François Reichenbach maakte ter gelegenheid van Rubinstein’s 70e verjaardag: L’amour de la Vie (The Love of Life)

Het optreden van Dhafer Youssef vond plaats in het kader van de eerste editie van het Ud Festival, waar de Arabische luit (de oed) centraal staat. Voor de pauze werden we zo verrassenderwijs vergast op een zeer melodieus oud kwartet Ă©n op het – traditionele – Amsterdams Andalusisch Orkest, dat het Festival organiseerde.

Tenslotte een preview van Diwan Of Beauty And Odd, het nieuwe album van Dhafer Youssef, dat ik gisteravond kocht en nog ga beluisteren.

Dhafer Youssef Quartet – Les Ondes Orientales

Terug van vakantie…
…hebben we ons in onze huiskamergroep gedompeld in de heerlijkheden van het leven. Er te mogen zijn, elkaar te mogen beleven, ieder in zijn of haar wereld, elkaar toch te kunnen bereiken…

Ook de muziek speelde daarin mee.
Dhafer Youssef weet je hart te raken, omdat hij met zijn hart speelt – in bijna letterlijke zin. Hij speelt met zijn lichaam, gebruikt zijn stem als instrument. Zoals ook zijn muzikanten “spelen met hun lichaam” – zie de pianist hieronder in ‘Les Ondes Orientales’ springen en dansen op zijn pianokrukje, de bassist zijn bas omarmen, de drummer zijn bekken strelen…
Het goddelijke instrument van ons lichaam, dat wij zo primitief bespelen, er bij voortduren als wilden mee omspringen…

Het was woensdagavond ook weer heerlijk de vloer te ontdekken, die al shakend met je voeten af te tasten, op die hemelse muziek – waar de mens zwijgt, is god…
Hieronder straks ‘onze’ muziek.

Eerst dit fenomenale concert, waarin Youssef en de zijnen de sterren van de hemel spelen – hun laatste album: Birds Requiem (2013), moest toen nog komen.
Het nummer Les Ondes Orientales (‘Oosterse golven’) is afkomstig van het album Abu Nawas Rhapsody uit 2010. Luister naar het Dhafer Youssef Quartet, live tijdens Jazz Sous Les Pommiers (13/05/2010):

Hierbij een recensie van dit optreden van www.last.fm, met details over de musici:

“Les Ondes Orientales” slowly builds in intensity, leading to a solo section for Armenian-born pianist Tigran Hamasyan that, following Youssef’s ascendant vocals, turns to modal territory—the pianist’s inside/outside playing creating some fierce tension and release, bolstered by Canadian bassist Chris Jennings and American drummer Mark Giuliana, who lights a serious fire underneath the group.

Op 2 november staat Dhafer Youssef in het Concertgebouw, met geheel nieuw ensemble uit de New Yorkse jazz scene. Komt dat zien!

Tot slot de shake muziek van de week: Sparkling Truth, van het album ‘Digital Prophecy’ uit 2003. Youssef verkeerde toen nog helemaal in de Noorse jazz scene, met Eivind Aarset, Dieter Ilg, Rune Arnesen, Ronu Majumdar, Bugge Wesseltoft en Jan Bang:

Shaken (5)

“Blijf met je voeten op de aarde,” zeg ik vaak tegen mezelf, “dan gaat alles goed.”

Nu roept het balkon dat ik daar moet zijn.
Het is een stille nacht, de volle maan is achter het belendende flatgebouw verdwenen. Wel is er de zachte zindering van de stad.

Hier op mijn scherm, met het bureaublad van de legendarische ‘NASA-Apollo8-Dec24-Earthrise’, steekt de aarde als een blauwe, bewolkte maan af tegen het zwart van de oneindige ruimte.

Altijd weer terug naar de aarde, als een mot die danst om een lamp.
En waarom danst hij?
“Om niet voort te gaan te maffen in geloof, maar wakker te zijn” – to be awake, or not to be.

Het wakend oog van de aarde [klik om te vergroten]

Waterdier

Ik ben geboren in Oog in Al, niet ver van het Amsterdam-Rijn kanaal. Later speelde ik langs de Hollandse IJssel – de dorpsjeugd noemde me ‘Hein de kikker’, omdat ik wars was van hun wrede spelletjes. M’n verdere jeugd woonde ik in Nijmegen, stad aan de Waal, en ik heb vervolgens in Amsterdam dertig jaar op een boot gewoond in de Oude Waal.
Kortom, je zou zeggen: die Hein is een echt waterdier…
Maar niets is minder waar. Zwemmen kon ik nauwelijks, aan watersport heb ik nooit gedaan, zelfs geen bootje bij de ark. Wel was ik altijd dol op de zee en het strand – en dat ben ik nog steeds. Wat was ik blij toen ik, na een rondreis over het Chinese vasteland, bij Hong Kong eindelijk de zee zag: “Thalassa, Thalassa!” juichte het in me.

De HZ1 spreidt zijn vleugels… [klik om te vergroten]

De laatste jaren heb ik aan boord van ‘De Vrijheid’ van schipper Ingrid Bakker leren genieten van het doorklieven van het water, van de hoge luchten en het platte nat van de Loosdrechtse plassen.
Gisteren was ik met Ingrid mee naar het jaarlijkse uitstapje van de Vereniging Botterbehoud, dit jaar met het Gooise Huizen als uitvaarthaven.
Toen ik aankwam zag ik ze daar liggen, met hun neus tegen de kade, een indrukwekkend rij houten gevaarten – kuipen bijna – met de mast van een reusachtige Zweedse spar. Mijn oog viel direct op de Huizen EĂ©n – HZ1, mijn initialen – ik wist gelijk: dit wordt mijn boot!
Ze droeg het bouwjaar 1901 en de naam van Margot Schaap, dochter van de Huizense botterbouwer, van wiens helling ooit 200 van deze schepen te water werden gelaten.

Lunchpauze, met de de rest van de vloot langszij [klik om te vergroten]

Met elf passagiers en drie bemanningsleden voeren we uit over het IJsselmeer, dat aanvankelijk glad was. Maar al gauw werden de reusachtige, bruine zeilen gehesen – wat op de boot groot alarm betekende. Men ontvouwde het doek, rende met gieken en ra’s, trok aan de touwen en paste de gaffel in de mast. En ik maakte me klein, aan de rand van de kuip, mĂ©t zwemvest…
Maar, hm…, ik heb ook nog aan het roer gestaan, voelde me even schipper naast God … weliswaar niet zonder commentaar van de aardse schipper, ik was niet koersvast – maar dat hoor ik m’n hele leven al. Altijd dezelfde…

Hollandse taferelen [klik om te vergroten]

Ik woon nu twintig jaar op de vaste wal â€“ maar wel aan de rand van Waterland…
Toch ben ik me sinds gisteren een beetje meer ‘Hollands’ gaan voelen, waterlander – met terugwerkende kracht. Voor m’n geestesoog trekken al die historische doeken voorbij, zeegezichten, redes van steden, varende schepen, het lage land bij de zee…
Water, water, water…

De ‘muziek van de week’ – ook langs het water – is het prachtige themanummer van het album Vague van oed speler Anouar Brahem. Brahem op zijn allermooist…
Daarna het even ontroerende Vague var., van de cd Le voyage de Sahar.

Klik na de start op ‘YouTube’ om de video’s op volledig scherm te bekijken

De oed van Abou-Khalil

Dankzij Jeltje Musch zijn we weer een oed-speler rijker: de uit Libanon afkomstige Rabih Abou-Khalil, die het instrument vanaf z’n vierde jaar had leren bespelen – dat is daar een beetje zoals wij hier onze kinderen naar pianoles sturen. Khalil ontvluchtte in 1978 de niets ontziende burgeroorlog in Libanon en vond onderdak in MĂŒnchen, waar hij een klassieke opleiding fluit volgde. Van daaruit zag hij de mogelijkheid zijn oed-achtergrond in de Westerse muziek te integreren. Hij zocht vervolgens de jazz scene op, zoals die beide Tunische oed-grootheden Anouar Brahem en Dhafer Youssef na hem ook deden.
Ook bij Rabih Abou-Khalil levert deze clash of cultures verrassende, warme muziek op, waarin, ondanks de schwung, zijn Arabische oorsprong sfeerbepalend blijft en als een geheimzinnig accent met je meereist. Op latere video’s zie je dat hij zijn oed steeds meer als gitaar gaat bespelen.

Luister eens naar de animerende Lewenski March, waarin ook Abou-Khalil’s vaste kompaan, tuba speler Michel Godard is te horen. Als je je in dit koper-geweld als oed-speler weet te handhaven, moet je wel van goeden huize zijn…

Omdat we Rabih Abou-Khalil meer tegen zullen komen – ik heb inmiddels vijf plaatjes van hem gereserveerd bij de OBA – wat meer details.
Er is om te beginnen zijn wondermooie website: www.rabihaboukhalil.com. Klik en zie hoe de kameel – die uit Arabische schrifttekens of arabesken is opgebouwd – één voor één zijn vrachtjes aflegt en daarna ontspannen met koptelefoon op meedeint met de muziek…
Abou-Khalil blijkt ook een begenadigd beeldend kunstenaar te zijn, getuige alle prachtige covers in Oosterse sfeer die hij voor zijn albums bij platenlabel Enja Records ontwierp. De kameel keert terug op de cover van het album Blue Camel:

[klik om te vergroten]


Hieronder de ‘shake-muziek van de week’, het gelijknamige nummer van de cd Bukra (1994) â€“ ‘Bukra’ betekent volgens nl.urbandictionary.com ‘Arabic for tomorrow, often used in the same manner as the Spanish “mañana”‘.