Het eerste Tao-zen weekend dat ik meemaakte â het was in Casa Carmeli in Vogelenzang â zat ik daar maar op m’n bankje op m’n adem te letten…
Ik vond het maar niks en ik vroeg Maarten Houtman na afloop “of ik dan niet meer naar het zingen van de vogels mocht luisteren…”
Achteraf gezien is het duidelijk dat ik mezelf iets oplegde â iets wat Maarten in al die jaren kennelijk nooit helemaal heeft kunnen wegnemen, ondanks zijn ‘weg van niet-dwang’, ondanks die eindeloze, bevrijdende gesprekken over zelf ontdekken…
Was het misschien dat bewegingsloze zitten â âstilzitten, Hein!â â wat dat veroorzaakte? Ik heb wel eens een beeld gehad van een circus waar ik samen met de andere ‘wilde dieren’ getemd moest worden, met Maarten als dompteur…
Het shaken was voor mij dan ook een enorme bevrijding, een nieuwe weg â mijn weg. En had Maarten â die het zelf op z’n negenentachtigste nog uitgeprobeerd had â er ook niet van gezegd dat hij gemerkt had âdat het werkteâ…
Maar ik bleef, ondanks alle jaren van met plezier en overgave shaken, het gevoel houden: it’s not the real thing… ‘Zitten’, dat is pas Ă©chte meditatie… Dat gaat terug op de Boeddha, en daarbinnen is Zen ontstaan, met een wereldwijde verbreiding en erkenning…
Ik heb over dat shaken dan wel heel wat afgeschreven, zoals bovenstaande Footnote to ‘The Ecstasy of Shaking’… En ik heb verteld over de ‘Dynamische Meditatie’ van Bhagwan, over de extase van de Derwishen, over de Movements van Gurdjieff, en, niet te vergeten, over âEnergy Masterâ Ratu Bagus himself.
Maar toch bleef het âzittenâ de baas…
Zo blijf je gespleten… Totdat ik recent iets ontdekte, iets wat me terugbracht naar die eerste keer daar in Vogelenzang…
Naar aanleiding van de sessie Meester Okada en het geheim van de adem ben ik me gaan verdiepen in die raadselachtige figuur van Okada. Daarbij werd ik geholpen door ‘Hara’ van DĂŒrckheim, en met name door âThe Life & Times of Okada Torajiroâ, een artikel van Joshua Shapiro in Kyoto Journal van december 2015.
Het bleek dat Okada Torajiro â nadat hij een lange ontdekkingsreis naar Amerika ondernomen had, Japan vond hij te benepen â begin 20e eeuw in Tokyo de invloedrijke lekenbeweging âSeizaâ op gang had gebracht (Zen bestaat, net als in de Rooms-katholieke kerk, uit celibatairen, de rest is leek).
Okada was ook degene die het âseiza-bankjeâ introduceerde, waar ik inmiddels al vele jaren naar tevredenheid op zit â of moet ik juist zeggen: âop knielâ…
Juist op dat punt kwam ik deze uitspraak van Okada tegen:
âThe essence of seiza is not limited to the sitting form. I introduced this kneeling style because it’s well suited to the Japanese sitting custom. Were I European, I would teach with dance. We cannot dance if our center is not stable, firm, and balanced.â
Zelfs binnen het hartland van bastion Zen bleek een cultuurrelativistische geest rond te waren… Ja, Zen is typisch Japans, daarover nam Maarten geen blad voor de mond. Maar het âzittenâ… dat was toch van de Boeddha, zonder dat is het toch geen meditatie…
En zie daar, juist dat typische âzittenâ bekijkt Okada met zijn praktische blik. Eerst maakt hij een âknielvalâ voor het bankje, een houding die volgens hem beter paste bij de Japanse volksaard (zie de geisha’s…). En vervolgens zegt hij dat het voor Europeanen beter zou zijn om te dansen…
Wonderlijk maar waar … op een of andere manier werkte die uitspraak voor mij als een enorme bevrijding. ZĂł sterk, dat toen ik de volgende dag op m’n seiza-bankje âzatâ, ik plotseling gewaar was dat er van boven naar beneden een rits van knoopjes opensprong…
Ik was van mijn Zen-dwangbuis bevrijd!
Laat van Okada nu ook deze uitspraak komen:
“If you come and practice with me, it is true, you will not accumulate knowledge, but you will learn to understand the speech of birds.”
Vogelenzang…
Gelukkig maar dat Maarten ons die energie-oefening heeft nagelaten, daarbij kun je lekker in je bed blijven liggen…
Tot slot dan de Shake v/d Wake ,ja, daar in Marokko dansen ze tenminste, met die Gnawa…