Hanna’s liefdewerken

N.B. Door met de muis op een afbeelding te klikken, kun je hem in groter formaat bekijken!

Als een moeder die bezorgd is of haar kind wel een plekje in de wereld zal vinden – een ‘overprotective mother’, zoals dat heet – zo voelde Hanna Mobach aan als je een werk van haar cadeau kreeg. Maar je wist: wat ze voor je meebrengt, daar heeft ze haar ziel in gelegd…

Het begon ermee dat Klaaske, samen met enkele andere leerlingen van Maarten Houtman, in 1984 in Hanna’s atelier een tekening mocht uitzoeken. Samen hadden ze er voor gezorgd dat Maarten’s eerste boek, Zen Notities onderweg, dat jaar uitgegeven kon worden (Ankh-Hermes had als voorwaarde gesteld dat we zelf 500 exemplaren zouden afnemen).
De tekeningen waar uit gekozen mocht worden, waren de originelen van illustraties uit het boek. Klaaske zocht deze uit – die sindsdien ingelijst in haar werkkamer hangt:

‘Blauwe klokjes’, 1984.
Penseeltekening op rijstpapier, 62x48cm
 
Later kwam Hanna bij ons op de boot langs met een map met tekeningen uit dezelfde periode, ‘zodat we ze om de beurt in een wissellijst konden ophangen’ – woonboot ‘Hobbitstee’ lag op een strategische plek, achter het toenmalige Meditatiecentrum ‘De Kosmos’ en tegenover het pand waar nu het Zen Centrum Amsterdam gevestigd is. Toen Maarten in 1985 de Stichting ‘Zen als leefwijze’ oprichtte, werd dat het adres van het secretariaat.
 
Maarten stond, als grafisch ontwerper, al gauw met een briefhoofd voor ons klaar.
Hoe blij we ook met Hanna’s tekeningen waren, we kozen er toch voor om er Ă©Ă©n in te lijsten. Die kwam aan het voeteneinde van ons bed te hangen en bleek op mij een heel weldadige uitwerking te hebben.
Toen we 10 jaar later ‘aan wal gingen’, hing Klaaske hem op in haar slaapkamer. Ze was inmiddels overtuigd geraakt van de magische werking van de afbeelding…
 
Boom, 1983.
Penseeltekening op rijstpapier, 62x48cm
 
Onderstaande ‘Bootjes’ kregen we cadeau toen we daar op de Elpermeer aan land kwamen wonen. En ja, het zijn er twee. En beide liggen nu op het droge. Maarten en Hanna hadden eerlijk gezegd hun best gedaan ons ervan te overtuigen om dat bestaan als ‘bootjesmensen’ achter ons te laten en gewoon in een flat in Amsterdam-Noord te gaan wonen, net als zij.
 
Bootjes, 1993
Ongeglazuurde witbakkende klei, 32x25x5,5cm
Later kwamen, niet ver van de plek waar de twee bootjes hingen, daar nog drie bomen bij…
‘Bomen’ staat nu fier op een wat gammele antieke kast, zorgvuldig vastgeplakt op het bovenblad door Hanna – die zei dat ze ze eigenlijk afgekeurd had, maar het zonde vond om ze weg te gooien…
En zie ze daar staan, ze hebben inmiddels menige huislijke storm doorstaan!
Bomen, 1998
Ongeglazuurde witbakkende klei, h49cm
 
Twee bloempjes, 1985
Penseeltekening op rijstpapier, 15x11cm
‘Twee bloempjes’ fleurt op de Elpermeer het halletje op. Het is een tere mini-penseeltekening, als het ware twee bevroren bewegingen – je ziet het Hanna doen: met zwier en met puntigheid, om dan los te laten. “Breng nooit veranderingen aan in wat je aan papier toevertrouwd hebt,” was een advies wat haar vader, zelf ook kunstenaar, haar gaf.
 
‘Fruitschaal’, ∅ 33cm
De naam ten spijt, hing Klaaske ‘Fruitschaal’ aan de wand – ze wist niet hoe deze ‘schaal’ fruit zou kunnen bevatten. Toch, als ik dezer dagen een bezoekje aan Hanna breng in haar kamer in ‘Walstede’ in Tiel, staat op haar tafel net zo’n eigen gemaakte schaal, mĂ©t fruit – die ik wel een beetje terzijde moet zetten, om ruimte te maken voor m’n ellebogen.
Ik denk gewoon dat in Hanna’s werk functionaliteit niet meegebakken is. Het gaat om het materiaal, de vorm en de kleur. En wat je ermee doet, wordt aan je fantasie overgelaten.
Vogel, 1982
Porcelein, pigmenten en veldspaatglazuur; roestvrijstalen plaat; 27,5x22cm
 
Sluitstuk van de collectie is deze prachtige tegel-met-vogel op staalplaat – de combinatie tegel-metaal is er Ă©Ă©n die je in Hanna’s werk veelvuldig tegenkomt. De kwetsbaarheid en het fijnzinnige van de penseeltekening op het porcelein, geeft een prachtig contrast met het koele metaal – dat uit een andere wereld lijkt te komen.
 
 
 
Kleine schets voor ‘Dijk met huisje’, 1975
Brons, 18x6x3,5cm

En dan nog een nagekomen exemplaar…

Het is een miniatuur uitvoering (waarvan twee afgietsels bestaan) van de Dijk met huisje die op Hanna’s website staat – die door Mart Joosten uitgevoerd is in cortenstaal en aanzienlijk groter is: 17x107x37cm.
We kregen het beeldje cadeau van Sarah Visscher-Mobach, bij het afhalen van een doos met ‘Stichting Zen’ erop, die ze tussen de boedel in Hanna’s atelier aantrof. Na opening bleek er een archief van Maarten in te zitten. Daarin troffen we o.a. vijf door hem geschreven tijdschriftartikelen aan (van oudere datum), die we gelijk gedigitaliseerd hebben – zie: De dwaze monnik en Vier artikelen over dood en sterven.
Hanna’s liefdewerken, noemde ik dit verhaal. En het is duidelijk dat elk van deze werken, elke detail ervan, met liefde geschapen is. Het is ook een voorrecht te midden van zo’n verzameling kunst te mogen wonen.
Maar de lezer zal allengs begrepen hebben dat ook de gift ervan een daad van liefde was: uit pure blijdschap dat er nog meer mensen op de wereld bleken te zijn die zich van harte en zonder enige reserve in wilden zetten om het meditatie werk van Maarten te ondersteunen.
Hanna zag wat hij vermocht, hoe hij alles gaf wat hij had, ten allen tijden beschikbaar was voor wie zijn hulp nodig had – die je zelfs opbelde als hij op afstand voelde dat je het moeilijk had. Als je dan de telefoon opnam, was het even stil … en dan klonk zijn stem: “… met Maarten…”
Hij die er ook nu nog steeds voor je is.
_________________________________
 
Ook Yo-Yo Ma bereidt ons een vriendendienst met zijn #SongsOfComfort â€“ een project, dat werd gelanceerd aan het begin van de COVID-19-pandemie ‘om troost te bieden in een tijd van angst en vrees.’
 

Foto bovenaan, Ingrid Bakker

naar boven