Boven: Almost trapped in a bad movie
Ik werd vanochtend wakker uit een droom, waarin ik met grote snelheid met de fiets over een weg reed. Alsof het een afdaling in de Tour de France betrof. Zoân snelheid. En er reed ook nog iemand in m’n wielen, maar ik had geluk en kon gewoon doorrijden.
En verder ging het weer langs die weg â ik wist dat ik hem kende en dat ik Klaaske ermee kon bereiken, maar er kwam maar geen eind aan⊠De vaart waarmee ik reed gaf me een overweldigende ervaring. Zoals je hebt wanneer je langs een glijbaan naar beneden roetsjt. Of toen ik als tiener met m’n Rudge met drie versnellingen tussen Nijmegen en Groesbeek over de Zevenheuvelenweg reed.
Daarom duurde het even voor tot me doordrong, dat ik in een droomwereld had verkeerd. Langzaam werd ik me gewaar van m’n lichaam. Maar het gevoel van snelheid liet me niet los, het zinderde nog steeds in m’n hoofd.
Ik kwam overeind en keek op m’n horloge: ik had me een vol uur verslapen, voor mij heel ongewoon. Ik zag op m’n bureau een keurig stapeltje T-shirts liggen, die Klaaske voor me gevouwen moest hebben terwijl ik sliep. Toen ik de zitkamer inkwam, zat ze daar alsof het de normaalste zaak van de wereld was. Maar intussen bleef het in m’n hoofd maar doorstromen, dat was een heel dominante gevoel.
Op dat moment zei Klaaske: âEr is een aanslag op Trump gepleegd…â
Ik zei: âO.â
Meer kon ik er niet van maken â normaal vind je ergens gelijk iets van, al helemaal van zo’n mededeling over zo’n man. Maar nu vond ik helemaal niks… Alsof het mededeling uit een parallelle wereld was, zoals in een roman van Haruki Murakami.
Het viel me wel in dat het apart was, dat het totaal langs me heen gleed. Maar ik wist van geen wijken, zo sterk was mijn wereld.
Toen vertelde ik Klaaske in een paar woorden wat er met me overkomen was was, om mijn gemoedstoestand aan te geven. En omdat we beiden reflectieve types zijn, hadden we het al gauw over mijn laconieke reactie op de mededeling over Trump. Dat ik zĂł âvan mezelf vervuldâ was, dat al het andere daarbij verbleekte.
En toen kwam de vraag op of dat wel âmochtâ â je âhoordeâ je toch voor de wereld open te stellen en meelevend te zijnâŠ
Algauw kwamen de onderliggende geboden langs, tot en met het hoogste gebod: âhebt uw naaste liefâ.
De volgende dag stond ik nog eens stil bij dat sterke gevoel wat ik na die droom gehad had â dat toen âvervuld van jezelfâ of âzelfgenoegzaamâ (in de zin van âgenoeg aan jezelf hebbenâ) ging heten. Toen viel me nogmaals in, dat op de christelijke waardeschaal dat allemaal beladen woorden zijn, waarin je jezelf vooropstelt.
Ik moest denken aan wat Maarten dan zei: âJa, âhebt uw naaste liefâ, maar er wordt wel bij gezegd: â… als uzelf.â En dat vergeten we.â
Terwijl mijn gevoel de vorige dag zo sterk was geweest, leek het plotseling alsof je alleen maar een kwezel mocht zijn…
Zouden we in onze opvoeding soms geconditioneerd worden om onszelf uit de weg te gaan? Hoe kon dat gebeuren?
![](https://taozen.nl/wp-content/uploads/2024/07/data118615720-91dbfd.gif)
Maar toen werd ik van een totaal onverwachte kant geholpen.
Er stond die dag een artikel in de NRC, met kleuren-hersenscans van een experiment met het psychedelicum psilocibine. Die lieten zien, dat na toediening dagenlang een kleurverschil in de hersencellen optreedt: van âkoelâ: (blauw en groen) naar âwarmâ (geel, oranje en rood). Daarmee werd aagetoond dat de activiteit van de hersenen toeneemt. Het grootste effect zagen de Amerikaanse onderzoekers in het zogeheten default mode network ( (DMN), een serie hersengebieden die vooral actief zijn als we niets doen dat specifiek onze aandacht heeft, en dat betrokken is bij het gevoel van ‘zelf’, ruimte en tijd.[1].
De conclusie is dat mensen zich verbonden voelen, zoals het commentaar van Dr. Schoevers, psychiater van het UMC, luidt. Onder invloed van psilocybine worden denkprocessen vaak associatiever, er worden ongebruikelijke verbanden gelegd, “De verbindingen in het brein worden tijdelijk minder rigide.”
Dat kan ervoor zorgen dat iemand, onder begeleiding van een therapeut, met een andere blik naar zijn problemen kijkt: “Het is bekend dat mensen dingen verdringen of ontkennen waarvan ze overstuur raken, of waarover ze zich schamen of schuldig voelen. Mensen vertellen dat ze onder invloed van psilocybine op een minder veroordelende manier kunnen kijken naar zaken waarmee ze worstelen. Hierdoor kunnen ze weggestopt verdriet of angst weer ervaren. Dat doorbreekt vaak vastgeroeste denkpatronen.”
Dat ‘verbonden zijn’ is in Tao-zen een heel vertrouwd begrip, ook al zijn de connotaties misschien anders. Het is eigenlijk de term waar ik n.a.v. mijn droomervaring naar zocht.
Dus dan maar een drug, om in die toestand te komen?
Maarten gaf ons ooit deze waarschuwing mee:
âDus je zegt heel simpel tegen jezelf: ik weet het niet, ik kan niet anders doen dan proberen, het is niet meer dan proberen. Ăf er iets zal gebeuren is onbekend, dat is â in een christelijke term â een genade. En een genade kun je niet afdwingen, die komt of die komt niet.
Echt, ik begrijp het zo goed, het is zo moeilijk om dat volledig in te zien. En je eigen gesputter daartegen serieus te nemen. Want dat gesputter ertegen is er, daar moet je helemaal doorheen. Je moet als het ware moe worden van dat gesputter, dan kan het plotseling gebeuren. Maar je kunt niets overslaan. Ja, je kunt een drug nemen, hĂš, dan ben je ineens bom! daar. Maar dan ben je afhankelijk van de drug â die bovendien ook nog schadelijke gevolgen heeft. Maar dit terzijde.â
Maarten Houtman, Je eigen ervaring heiligen, Mennorode mei 2006 | Vrijdagavond
____________________
[1]Â NRC, 17 juli 2024: âTrippend in de scanner: psilocybine heeft wekenlang effect op het breinâ.