Opgedragen aan mijn vriend en leermeester Maarten Houtman, wiens 100e geboortedag we deze maand vieren – die me op het laatst van zijn leven stimuleerde vooral nog een grote reis te ondernemen, âvoordat het niet meer zou kunnen.â
Ik had me geen zorgen hoeven maken of ze er ooit zouden komen … maar ik ben toch heel blij dat het Silk Road Ensemble nu toch de weg naar het Hemelse Rijk gevonden heeft…
Ze bleven lang hangen in de bergen van Centraal AziĂ«, waar ze in samenspel met kamancheh speler Kayhan Kalhor (zie o.a.: âImprovisation is flyingâ) lange tijd vertoefden. Ik maakte daar indertijd het volgende statement over:
De muzikale verkenningen van The Silk Road Ensemble – âA Playlist Without Borders’ – zijn zo breed en gaan zo diep, dat het je de angst ontneemt voor het onbekende. Je kunt dan onbevreesd een volgende hoek omslaan, een nieuw avontuur aangaan.
Zo ben ik nu bij de ‘Persian and Indian improvisations’ van Ghazal aangekomen (een project van kamancheh speler Kayhan Kalhor) die je opzwepen tot ware duivelsdansen – nog steeds met beide voeten op de grond. Het helpt je je levensangst te overwinnen, de basis van discriminatie, fundamentalisme en racisme.
Zie: Levenangst, Shaking Zen Blog oktober 2014
Er was daarna nog een lange reis te gaan. Ik vroeg me af: hoe zal het straks met de traditionele muziek en de traditionele instrumenten van China gaan? Zal het Ensemble daar wel aansluiting bij vinden?
Toen ik in 2012 China bereisde, bezocht ik daar de stad Lijang, een prachtig geconserveerde stad in de provincie Yunnan, bewoond door de Naxi (of âNakhiâ) minderheid (afstammelingen van Tibetaanse nomaden). Ik maakte daar een concert mee van het Naxi Orchestra, dat speelt op antieke instrumenten die voor de Culturele Revolutie gespaard zijn gebleven. Het concert werd gegeven in de Naxi Music Academy (zie foto onder).
 |
| Uitvoering van het Naxi Orchestra in de Naxi Guyue Hui op 2 augustus 2012 [klik om te vergroten] |
Nadat we plaats genomen hadden, betrad een groep hoogbejaarde mannen het podium, je was allang blij als ze het straks levend zouden verlaten… Tussen de instrumenten ontwaarde ik ook een pipa – het instrument dat in deze blog aflevering zo prominent aanwezig is.
De Chinese connection binnen het Silk Road Ensemble is al jaren pipa-speelster Wu Man â die we in een ander verband al eerder tegenkwamen: haar voordracht van het prachtige âNight Thoughtsâ.
Op onderstaande gloednieuwe video van Silk Road komen we Wu Man opnieuw tegen, nu in gezelschap van een ander Chinees fenomeen, de betoverende sheng van Tong Wu. Let ook op het fenomenale spel van tabla-speler Sandeep Das, en niet te vergeten op grand old master Yo-Yo Ma himself, hier, aan de rand van Azië, helemaal in zijn element.
Hemelse muziek op duizelingwekkend niveau, waar je haren van te berge rijzen, deze Chinees-Indiaas-Japanse uitvoering van âMoon Over Guan Mountainâ, een compositie van Zhao Jiping.
De Russische reiziger en etnoloog Peter Goullart schreef Forgotten Kingdom over zijn negenjarig verblijf in Lijang rond WOII â zie de prachtige platen daar (na hoofdstuk X, âThe Lamaseraisâ). Hieruit de volgende observatie:
âNo Nakhi ever wanted to leave the valley if he could help it. Even those who had seen the neon-lit glories of Shanghai, Hongkong and Calcutta always wanted to return to Likiang to live. The same was true of the Tibetans, Lolos and even Minkia. Those who had travelled described vividly their revulsion and horror of the great cities they visited, with their hot, treeless streets, box-like buildings, sordid and foetid slums, and soulless, rapacious people who milled through the streets in vast, drab, grey crowds. In Likiang, where every man and woman was an individual and a person, the very idea of the shuffling, anonymous multitudes of China and India made these independent people shudder. The idea of free people being shut up to work in airless rooms for hours was abhorrent to the Nakhi. Neither for love nor money, they declared, would they ever work in such factories as they had seen in Kunming and Shanghai.â
Dit citaat stond ook in het miniboekje âDayan Naxi Ancient Music Association’, dat ik als een kostbaar kleinood van mijn reis heb bewaard.
Onderstaand een tweede video, met een eigen compositie van Wu Man: âImmeasurable Lightâ, âwhich envisions a metaphorical riverâthe fluid acoustic environment of a meditation templeâ â muziek van een ongelofelijke intensiteit: