Woensdagavond draaiden we in de huiskamergroep Derviches Trembleur van Georges Gurdjieff en Thomas De Hartmann â Russische componist, prominent leerling en medewerker van Gurdjieff, co-auteur van veel van de muziek die hij voor zijn ‘movements’ oefeningen gebruikte â in een briljante uitvoering van de Franse pianist Alain Kremski.
Het is muziek die voor ons ook een heel directe connectie heeft met een meditatiesessie in 1984 in Amersfoort…
Juli 1984 vond er een Tao-zen vijfdaagse plaats in Onze Lieve Vrouwe ter Eem in Amersfoort. Het zou de enige keer zijn dat we daar âgastvrijheid genotenâ…
De uitnodiging van Maarten aan de deelnemers van de sessie droeg de volgende tekst:
Opnieuw een gelegenheid de basisuitdaging van ons leven â het oude als oud en voorbij op te merken en los te laten â in zijn volle omvang te beseffen en er een goede âwerkverhoudingâ toe te vinden.
Alle handelingen, ons kijken, luisteren en doen, kunnen op den duur van dat ongehaast, aandachtig âerbij zijnâ doortrokken worden, waardoor het leven zich aan ons kan openbaren in vóór- en tegenspoed.
1984… Het fatale âOrwell jaarâ Nineteen Eighty-Four was dan toch aangebroken…
Zo op het eerste gezicht zonder Big Brother â of het moest paus Johannes Paulus II zijn. Hij liet hier ten lande aankondigen dat hij mei 1985 een âpastoraal bezoekâ aan ons land zou brengen. Dat was in het toenmalige klimaat in Nederland Ă©n in de katholieke kerk de vlam in de pan … dat heeft die âbroederâ geweten!
De planning was dat de paus Ă©Ă©n nacht in Onze Lieve Vrouwe ter Eem zou doorbrengen. Dat was voor de congregatie aanleiding de zaal die voor de Tao-zen groep gereserveerd was grondig te gaan opknappen, met cabines voor simultaanvertaling en al. Wij werden naar een mindere locatie in het souterrain gedirigeerd, waar na een wolkbreuk het water naar binnen sijpelde…
Maar wij lieten onze stemming er niet door niet bederven.
1984 was ook het jaar dat Maarten’s eerste boek, Zen notities onderweg, uitkwam â mede mogelijk gemaakt door een initiatief van zijn leerlingen. Dat vormde tevens de voedingsbodem voor de oprichting van de stichting zen als leefwijze in 1985, om Maarten’s werk te ondersteunen.
Het was in deze sfeer van vriendschap dat de sessie in Amersfoort plaatsvond.
Op een avond draaide Maarten een plaat met de pianomuziek van Gurdjieff/De Hartmann, in de vertolking van de Franse pianist Alain Kremski. Meditatie en muziek bleken wonderwel samen te gaan… Klaaske Fokkens gaf er onlangs op het Facebook ‘Vrienden van Maarten Houtman’ dit lyrische verslag van:
âHet was laat in de avond. We zaten met een kleine groep op een overdekt balkon, het was drukkend warm, er zat onweer in de lucht. De pianoklanken drongen door tot in onze ziel. Het maakte ons oorverdovend stil.â
Derviches Trembleur is het eerste nummer op het gelijknamige Volume 7 van 12 cd’s met het complete piano oeuvre van Gurdjieff/De Hartmann, uitgevoerd door Kremski voor het label naĂŻve
Al die cd’s hebben intrigerende covers, zoals de boven afgebeelde Vol. 7. Ik vond het de moeite waard ze hier onder op een rijtje te zetten:
[je kunt op de afbeeldingen klikken om ze vergroot te bekijken]
En hoe het met dat pausbezoek afliep?
We zagen op de tv de relletjes in het aartsdiocees Utrecht. En hoe de paus door Amersfoort reed, wuivend vanuit zijn pausmobiel…
Maar wij hebben een andere herinnering aan Onze Lieve Vrouwe ter Eem: aan de betoverende klanken van Alain Kremski op die zwoele avond, door onze grote broer Maarten Houtman voor altijd in ons geheugen gegrift.