Ik zit hier bij mijn Renault garage voor een periodieke onderhoudsbeurt. Toen ik net naar de koffie liep, liep ik langs Ă©Ă©n van de vele gloednieuwe raspaardjes die uitgestald staan. Deze heette RENAULT CLIO TCE 100 ZEN en er hangt een prijskaartje aan van ⏠19.390. Heel ‘zen’ dus…
Zen
Ă que je suis
zenL’angĂ©lus a sonnĂ©
Un chien s’endort Ă mes pieds
J’ai eu le courage
De ne rien faire…
hoorden we Rokia Traoré nog zingen.
Maar nu is Zen dus handelswaar – Renault heeft er vast een marktonderzoek naar laten houden.
Ik merkte pas nog dat je voorzichtig moet zijn met het praten over ‘meditatie’. Bij de fysiotherapeut – bij wie ik in behandeling ben voor een ‘frozen shoulder’, die al weer aardig aan het ontdooien is – liet ik me ontvallen dat ik ‘aan meditatie deed’… Mensen begrijpen dat gewoon niet, ze denken dat het een soort schoonzitten is (zijn hobby was zwemmen).
Maar waar het werkelijk op aan komt, is wat het praten erover met jezelf doet. Want of je nu zending bedrijft of je verdedigen moet, het tast je aan…
En het ergste is nog dat je jezelf ergens op vast legt – terwijl je het nog helemaal niet wĂ©Ă©t … waren we niet gewaarschuwd dat het een leven lang kon duren…
Je kunt je dan afvragen wat een woord, een benoeming, bij jou vanbinnen doet: legt het je vast, of helpt het je verder? Een relevante vraag, als je veel met ‘meditatieve teksten’ bezig bent – zoals in mijn geval met toespraken van Maarten Houtman.
Ik bedacht dat zijn jarenlange stroom van woorden, zijn niet aflatende pogingen om tot je te dringen – ‘je moet het vaak horen,’ zei hij dan – op mij het effect lijkt te hebben van een brainwashing. Maar zoiets moet je natuurlijk al helemaal niet tegen een ‘vreemde’ zeggen…
Echt, lieve lezer, naar hem luisteren wast mijn hersens schoon. En juist door die eindeloze herhaling, wordt mijn discours, worden mijn gedachten, langzaam omgebogen… Niet door ze ergens anders op te laten focussen of me ergens in te laten geloven. Zoals bij ‘echte’ brainwashing. Maar juist om het denken los te kunnen laten, me ervan te bevrijden. Zodat ik nieuw tegen de wereld, tegen mezelf, aan kan kijken…
Klaaske, deelnemer aan onze Huiskamergroep, schreef er dit mooie gedicht over:
Bedding
Stromen woorden slijpen een bedding
in de harde korst van mijn gewoontes.
Geduldig weken ze oude patronen los.Stromen woorden bekleden de bedding
met liefde en vertrouwen,
moedigen aan tot zelfonderzoek.Langzaam vult de bedding zich
met verlangen te leven,
te ervaren en te openen
voor het wonder van de verbondenheid.Klaaske Fokkens
Uit: Luisterend naar Maarten, t.g.v. zijn tachtigste verjaardag. Uitg. Zen als Leefwijze, 1998.
Tijdens de afgelopen bijeenkomst van onze Huiskamergroep merkte Casta op, dat ook muziek die kwaliteit van ‘stromen’ heeft – pakken kun je het niet, het stroomt als water door je vingers, als geluidsgolven door je oren. En roept in je binnenste die kwaliteit op van het voorbijgaande, van de vergankelijkheid – terwijl je er helemaal bij bent. En je vervult.
Muziek is echt ‘zen’…
Als shake v/d week een vervolg op die laatste keer met Playlist without borders van The Silk Road Ensemble – nu met Cut The Rug: Move The Earth.