Maand: juni 2019

“Journeys bring power and love back into you. If you can’t go somewhere, move in the passageways of the self. They are like shafts of light, always changing, and you change when you explore them.” 

Rumi Jalal ad-Din Muhammad Rumi, 30.09.1207 – 17.12.1273

Met dank aan Klaaske, die me met dit citaat wilde troosten in mijn heimwee naar het verre reizen – ik zei dat ik gelijk de terminals al voor me zag…
Waar Lene op inspeelde met de sfeerbeelden van de ‘Departures’ van deze Spinvis:

Gelijk helemaal in de stemming met deze schachten van licht, kwamen bij mij de beelden boven van mijn laatste verre reis:

[klik en vergroot (dat geldt voor allemaal)]

Uit mijn PowerPoint presentatie ‘Journey to California’

En hier is de Flying Dutchman himself:

“Dedicated to our old friends and colleagues Graham Tredgett and Ina Bot who both departed so early from their shallow place under the sun. We pray it will be permitted them to live under the same roof on the yonside.”

Waarop ik dit wat mysterieuze gedicht liet volgen:

When chaos returns
kosmos reflects
an unanswered question:
“Were we that innocent?”

When all starts anew
it’s just for the sake
of an unanswered question:
“Were we that innocent?”

When our world will explode
the echo rolls on
of an unanswered question:
“Were we that innocent?”

When our world is on fire
the thing to remain
is the burning question:
“Were we that innocent?”

Thuisblijven lijkt minder dramatisch – hoewel daar de muggen weer op de loer liggen…

Critici zijn uiterst kritisch over het boek – dat is dan ook hún beroep.

Op dit moment lees ik Haruki Murakami’s laatste werk: Romanschrijver van beroep – de grote meester die met een bespiegelende én analyserende blik kijkt naar zijn noeste arbeid van tientallen jaren, zijn tientallen romans, en de procedé’s die hij al doende daarvoor ontwikkeld heeft.
Hij vertelt ook weetjes, zoals dat hij ‘tweeënhalve schermpagina’s op z’n Mac’ per dag schrijft (tien pagina’s ruitjespapier voor Japanse tekens). En dat doet hij met een ijzeren regelmaat – niks ‘inspiratie’ of ‘geen inspiratie’, gewoon als een lopendebandwerker die tien pagina’s per dag. ‘Anders raak je uit je ritme,’ zegt hij – ritme, muziek, is voor hem het sleutelwoord. Murakami staat niet voor niets bekend als jazzliefhebber (hij en zijn vrouw runden als studenten samen een jazzcafé). En in zijn laatste roman, De moord op Commendatore, komt ook de klassieke muziek (opera’s!) uitgebreid aan bod.

Gurdjieff, Musique pour le mouvement n° 32 des ‘39’, gespeeld door Alain Kremski. Betoverende muziek…

Dus, waarde lezer, bereidt u voor op een blog post per dag… 😀
Maar, hoe boeiend ik het ook vind wat Murakami vertelt, ik zou me daar niet aan willen spiegelen. Een blog is sowieso een heel andere materie dan een roman. Alleen al omdat een ‘post’ direct refereert aan eigen belevenissen – terwijl Murakami het heeft over de ‘ladekast met opgeslagen waarnemingen en herinneringen’, waar hij in opslaat wat hem opvalt, en waar hij dan later uit put.

Maar er is een ander aspect aan zijn schrijverschap, aan zijn bestaan überhaupt, waar hij me wel degelijk persoonlijk raakt … en aanmoedigt! Daarover komt hij te spreken in hoofdstuk 7, dat heet Op-en-top een individuele en lichamelijke bezigheid.
Wat hij daar zegt, raakt ook de kern van de stormen van kritiek die hij vaak krijgt – en die met deze autobiografie bijna ontploft. Dat hij namelijk een oersaaie vent zou zijn, die op geen enkele manier past bij het beeld dat ’men’ van een grote schrijver heeft: excentriek, uit de band springend, zeg maar het type Hemingway en Wolkers:

“In elk geval biedt ik aan iedereen die van een schrijver verlangt dat hij beantwoordt aan dat ‘ideaalbeeld van buitenissigheid’ mijn oprechte verontschuldigingen aan, maar ik herhaal nogmaals: voor mij is maathouden op lichamelijk vlak onontbeerlijk om romanschrijver te blijven.”

Murakami schreef een essay over zijn grote liefde voor hardlopen: Waarover ik praat als ik over hardlopen praat. In Romanschrijver van beroep zegt hij dat hij dat vijf uur achter het scherm zitten per dag – en met zo’n dikke pil van hem soms drie jaar lang – alleen maar kan volhouden door met een ijzeren discipline, of liever gezegd, uit liefde voor het vak en voor het leven, dagelijks te trainen. Dan volgt deze passage, waarin hij ons zijn ware ‘Zen mind’ laat zien, en mij in het hart raakt:

“Volgens mij is in ieder geest een zekere chaos aanwezig. Hij zit in mij en hij zit ook in jou. Het is niet iets wat je voortdurend concreet, in zichtbare vorm naar buiten moet brengen in het echte leven. Je loopt er dus niet mee te koop bij anderen, met een houding van: ‘Kijk eens wat een enorme chaos in me heerst.’ Als je in contact wilt komen met je innerlijke chaos, moet je gewoon stilletjes in je eentje afdalen naar de bodem van je bewustzijn. De chaos die we onder ogen moeten zien, de ware chaos die het waard is goed onder ogen te zien, bevindt zich precies daar. Hij houdt zich daar schuil, vlak voor je neus.
Wat je nodig hebt om dat waarheidsgetrouw en eerlijk onder woorden te brengen, is stilzwijgend concentratievermogen, onvermoeibare volharding en een bewustzijn dat in bepaalde mate tot een stevig systeem is gemaakt. En om die eigenschappen op een constant niveau te houden, heb je fysieke kracht nodig. Deze slotsom mag dan waarlijk oninteressant en letterlijk prozaïsch zijn, het is mijn fundamentele opvatting als romanschrijver. En of ik er nu kritiek of lof mee oogst, of ik nu rotte tomaten naar mijn hoofd krijg gesmeten of mooie bloemen toegeworpen, voor mij is die manier van schrijven – en ook die manier van leven – hoe dan ook de enige mogelijke.”

Sorry voor het lange citaat, maar ik dacht: het is de moeite waard.

Nou, mensen, en dan nu muziek om lekker op te shaken: Byzance van Nguyen Le en Dhafer Youssef. Een goede  Shake Wake !

  Voor Aloys  

Mijn goede vriend Aloys is thuis in heel Nederland. Waar je ook verzeild raakt, hij weet je direct te vertellen wat de locale bezienswaardigheden zijn, waar het gezelligste café is en welke routes je moet lopen – een ervaring van tientallen jaren eropuit, soms ieder dag, met de trein wandelend of met de fiets. Waarbij hij, als een veldheer, met een grote systematiek zijn tochten uitzet. En zo het net rond het onbekende steeds strakker aantrekt…
Hij besloot deze zomer – na de Noordkaap, Rome en Santiago de Compostella, ondermeer – niet in Engeland te fietsen maar in Nederland te blijven, waarbij hij volgens zijn laatste bericht nu ter hoogte is van zijn geboorteplaats Weert. Mijn vakantieverblijf Vielingsbeek is voor hem bijna voorouderlijke grond…
Na de aflevering ‘Aan de Vierlingsbeek – dag 2’ kreeg ik dan ook prompt een mailtje met deze tips:

• Het café met lindebomen tegenover het station. 
• De zoete en zure pasweiden nabij Vierlingsbeek.
• De jeneverbesstruiken op de Boshuizerbergen.
• Het kapelletje bij Smakt.

St. Josef? Patroonheilige van de maagden? O, wacht even, dat was de vader van Jezus, de bruidegom van de Heilige Maagd Maria! En natuurlijke is hij ook patroonheilige van de timmerlieden, met als feestdag 19 mei. “En sinds 1955 wordt daarnaast op 1 mei een facultatieve gedachtenis van Sint-Jozef gevierd (Jozef als arbeider).” (Wikipedia)

‘De Hamer’, hart voor beton – de fabriek waar mijn vader jaren gewerkt heeft…

Nu weer thuis achter m’n computer, koester ik, na deze horreur, des te meer de hordeur van mijn balkonnetje, waar nog geen knut doorheen komt (hij is dan ook geleverd door de firma ‘Ho mug!’).

En … dat balkonnetje geeft mij niet alleen het zonnetje, maar ook de muziek … en, niet te vergeten, good ol’ moon:

Midzomermaan

Als  Shake v/d Wake  Armin van Buuren’s ‘Vision’

Mijn fietstocht van 19 juni, zoals de Google Maps Timeline die vastlegde

Hoewel ik vandaag 14 kilometer afgelegd bleek te hebben, was de ‘gevoelsafstand’ minstens 25 km – mede gezien het ploegen met de fiets over de zandweg langs het Smakterveld. Hieronder zie je h’m lopen:

Loobeek en Smakterveld [klik om te vergroten]

Ik kwam documentatie tegen van de KNNV Vereniging voor Veldbiologie over ‘Loobeek en Smakterveld’ – een indrukwekkend stuk vakwerk, met prachtige foto’s van flora en fauna in het gebied. Daarin las ik over de Loobeek:

Er staan ook een paar prachtige plaatjes met een historische reconstructie (?) in het excursie verslag:

[klik om te vergroten]

Maar ik fietste verder, ik wilde de Maas zien…
Nou, dat lukte – zie onder.

Vandaag aan de Maas bij Vierlingsbeek [klik om te vergroten]

Vlak om de hoek vaart de pont Vierlingsbeek-Bergen, waarmee je voor € 2,20 je met auto en al naar Limburg kunt laten overzetten…

Aan tafel in de Gemeentebossen Vierlingsbeek

En het was nacht geweest. Op de nieuwe dag ontwaakte ik in de Gemeentebossen Vierlingsbeek. Plechtstatig stonden daar zes lege stoelen rond een tafel, als ware ze voor koning Arthur en zijn Tafelronde zelf.
Mij schoot de slogan te binnen: ‘als deelnemer aan de Huiskamergroep had dit ook jouw Zevendaagse sessie kunnen zijn…’

Mijn literatuur hier is ‘Een lekker stukje’ – begrijp Marten Toonder niet verkeerd, dit betreft natuurlijk een stukje van journalist Argus in de Rommeldambode. Waar het over gaat? Over het Vol-ledig maken…

‘Het betreft een duister geval,’ verklaarde commissaris Bas tegenover doctorandus Zielknijper, ‘ik zit achter een verdachte aan, die vernietigend optreedt. En dat komt omdat hij leeg is. Helemaal leeg, zodat hij wervelwinden maakt.’
‘Kom, kom,’ sprak de geleerde. ‘U overdrijft, mijn waarde. “Leeg” is een woord dat wij in de zielkunde nauwelijks toepassen. De symptomen die u noemt, doen mij eerder denken aan de zogenaamde gespleten persoonlijkheden die ik tegenwoordig veel aantref. Gevallen van schizofrenie; vroeger dementia praecox genoemd. De oorzaak ligt meestal…’
‘Een moeilijke jeugd, wil ik wedden,’ onderbrak de heer Bas. ‘Ja, ja; ik weet er alles van. De jeugd moest afgeschaft worden; dat zeg ik ervan.’

Ik had mijn verblijf hier gisteravond ingewijd met een eenzaam glas wijn:

“Water!”, juichte ik, toen ik in Hongkong dit blauwe vlakje zag, héél diep beneden.

Ik heb het eerder beschreven in mijn blog post ‘Waterdier’, hoe ik daar in Hong Kong met een juichend hart aan de oever van de Pacific stond, na mijn ‘Anabasis’ van vier weken door de binnenlanden van China – en hoe ik daar, toen ik de zee zag, “Thalassa, thalassa!” riep.

Als toegift een fascinerende historische opname van Parveen als beginnend Qawwali zanger:

 Shake v/d Wake : ‘Jaw’, Ustad Shaukat Hussain, tabla, van het album ‘Madar’ van Jan Garbarek.

“Tredend in de voetsporen van Ragas and Sagas, waar we Jan Garbarek in het schijnbaar onwaarschijnlijke gezelschap vonden van Ustad Fateh Ali Khan (neefje van Nusrat) om effect te sorteren, verbreedt de Noorse saxafonist op ‘Madar’ zijn horizon met de Tunesische oud virtuoos Anouar Brahem en Pakistaanse tabla speler Ustad Shaukat Hussain.

Ustad Shaukat Hussain (1930-1996)

De drie vinden een natuurlijke band in het lange ‘Sull lull’, een bijna zeventien minuten durend gebed van scherpe en gevoelige interactie, waarbij Hussain voor de constante luchtstroom zorgt en de kameleontische talenten van Garbarek voortreffelijk aanvult. Het is een van de twee tracks die gebaseerd zijn op volksmelodieën uit Garbarek’s geboorteland. De andere is het saxofoon/oud duet ‘Joron’. Madar dient in deze geest als een intern gesprek tussen de twee instrumenten, waarbij hun klanken met elkaar spreken als stenen bij de aanraking van een rivier. Samen vormen ze een paar handen die verhalen etsen tot een reeks verborgen, kronkelende bezweringen, totdat ze licht (‘Sebika’) en donker (‘Ramy’) bloeden.  Terwijl ze in de hoogte blijven cirkelen en een landschap van verdorven zonde overzien, brengen ze bij elkaar iets onbekends naar voren.

Anouar Brahem (1957)

Ondanks de schoonheid van deze interacties, werkt het album het best in de solo’s. Brahem’s contemplatieve solo, ‘Bahia’, trekt met pijnlijke voetstappen over schemerige bergen en voert ons, als in een draagstoel, naar een dal vol verloren bedoelingen. De wind van zijn slagkracht schudt aan de takken van bladerloze bomen en doet hun dode zaden op de grond tikken als zand tegen een raam. En in de ritmische cast van ‘Jaw’ drukt Hussain een heel leven uit in een enkele tel van zijn tabla en biedt ons zo enkele intens lucide momenten. Hij keert terug naar de schaapskooi in ‘Qaws’, uiteindelijk met een stevige opwinding stem gevend aan die wachtende ogen. Een vreemde ‘Epilogue’ op de piano (die klinkt als een achtergelaten akkoordenschema voor een studiotrack) leidt ons naar buiten.

Jan Garbarek (1947)

Voor de verstandige lezer: Garbarek bereikt hier een van z’n meest pikante niveau’s ooit, zó intens dat je het nodig zou kunnen vinden de volumeknop op piekmomenten lager te zetten. Misschien stuit dat sommigen tegen de borst – maar kunnen we uiteindelijk allemaal niet een beetje ontwaken gebruiken?”

ECM REVIEWS, JUNE 28, 2012 | TYRAN GRILLO